Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 3 w Rybniku

Plany budowy wielkiego i nowoczesnego kompleksu szpitalnego w Rybniku sięgają końca lat 50. XX wieku. Założono wówczas, że placówka powstanie w zachodniej dzielnicy miasta pomiędzy ul. Suchą, a Raciborską 248. Jednak do reailzacji analogicznego przedsięwzięcia przystąpiono w Wodzisławiu Śląskim i w ciągu kolejnych kilkunastu lat inwestycji w Rybniku nie rozpoczęto. Sformułowano w związku z tym koncepcję zakładającą oparcie lecznictwa zamkniętego w mieście na zmodernizowanych i rozbudowanych obiektach dawnego szpitala Spółki Brackiej. Ostatecznie jednak nie wdrożono jej do realizacji, gdyż władze centralne w 1975 roku zgodziły się wreszcie na budowę oczekiwanej w Rybniku lecznicy.

Wedle pierwotnych planów miała ona powstać w ciągu najbliższych 3 lat. Na potrzeby inwestycji przeznaczono 10-hektarową przestrzeń w dzielnicy Orzepowice. Według pochodzącego z 1974 roku projektu w jej obrębie planowano wybudowanie kilkunastu obiektów. Ostatecznie w trakcie toczącej się przez następne ćwierćwiecze budowy kompleksu na jego terenie, oprócz przewidzianego na 800 łóżek 11-piętrowego pawilonu szpitalnego, powstały również budynki przeznaczone na siedzibę: administracji szpitala i będącej jego częścią przychodni, kaplicy, zaplecza gospodarczego (składającego się z kuchni, pralni, magazynów i warsztatów), stacji wodociągowej i wymienników ciepła, kilku rozdzielni i stacji transformatorowych, a także Liceum Medycznego oraz hotelu dla pielęgniarek i lekarzy. Część tych obiektów połączono podziemnymi tunelami. To olbrzymie zaplecze infrastrukturalne wzbogacił jeszcze pawilon diagnostyczno-zabiegowy, w którym ulokowano pogotowie ratunkowe (współcześnie Szpitalny Oddział Ratunkowy), tzw. zespół przyjęć i zwolnień, a także oddziały intensywnej terapii i fizjoterapii, laboratorium, aptekę, pracownie rentgenowską i pobierania wydzielin oraz ciąg sal operacyjnych z zapleczem. W obrębie kompleksu powstały również parking samochodowy i park.

Realizacja tego gigantycznego projektu trwała w zasadzie do początki XXI wieku. Z powodu braku odpowiednich środków finansowych jego finalizacja nieustannie się opóźniała, a w latach 80. XX wieku doszło nawet do wstrzymania prac budowlanych. Ich ponowna intensyfikacja nastąpiła dopiero na pocątku kolejnej dekady. Wówczas to władze miasta na mocy specjalnej umowy zawartej w 1992 roku z wojewodą katowickim uzyskały status inwestora w procesie budowy Szpitala Miejskiego w Orzepowicach. Samorząd Rybnicki nadzorowane odtąd przedsięwzięcie miał realizować jako zadanie zlecone, co oznaczało, iż powinien na jego prowadzenie otrzymywać od organów wojewódzkich dotacje celowe. Środki zewnętrzne i własne, czyli te pochodzące z budżetu miasta, nie pokrywały w pełni wszystkich kosztów związanych z inwestycją. Władze Rybnika zwróciły się więc z prośbą o finansowe wsparcie do społeczności lokalnej. W 1994 roku w "Gazecie Rybnickiej" opublikowano apel ówczesnego prezydenta miasta Józefa Makosza zachęcającego rybniczan oraz duże i małe firmy, przedsiębiorstwa, zakłady rzemieślnicze, a także instytucje i organizacje społeczne do wpłacania na specjalnie utworzone konto bankowe oraz do wrzucania do ustawionej na rybnickim rynku skarbonki datków pieniężnych. Idee tej swoistego rodzaju zbiórki publicznej promowano również przy okazji imprez plenerowych, organizując loterie w celu pozyskania funduszy na rzecz nowo powstającego szpitala. Do końca 1998 roku dzięju tej wspieranej przez osoby prywatne i liczne podmioty gospodarcze inicjatywie zebrano blisko 3 mln 250 tys.

Podobnie jak miało to miejsce przy okazji adaptacji na potrzeby lecznictwa zamkniętego gmachu przy ul. Powstańców Śląskich 27, także i budowę w Orzepowicach wizytowali w latach 90. XX wieku rybniccy radni. Rekonesans stanu inwestycji miał posłużyć jako argument na rzecz przejęcia i dokończenia jej budowy właśnie przez lokalne władze. Ostatecznie pozytywne ustosunkowanie się samorządowców do tego pomysłu poskutkowało wyasygnowaniem na ten cel w latach 1992 – 2001 z budżetu miasta niespełna 25 mln zł. Pomimo kilkakrotnie zapowiadanego na 2. połowę lat 90. XX wieku częściowego otwarcia szpitala, oficjalnie nastąpiło ono dopiero 24 czerwca 2000 roku. Poprzedziła je prowadzona kilka tygodni wcześniej akcja "przetransportowania" pacjentów z dawnego Szpitala Miejskiego nr 2 oraz z mieszczącego się w "Juliuszu" oddziału internistycznego. Proces pełnego rozruchu nowej placówki toczył się przez następne kilkanaśnie miesięcy. Do końca 2001 roku umiejscowiono w niej oddziały: wewnętrzny, ginekologiczno-położniczy, noworodków i wcześniaków, okulistyczny, laryngologiczny, dziecięcy z chirurgią i laryngologią, chirurgiczny (urazowy i ogólny), dermatologiczny, onkologiczny, a także oddział dla przewlekle chorych i ratunkowy. Prócz tego w lecznicy uruchomiono izbę przyjęć, nowoczesną stację dializoterapii, laboratorium analityczne, a także wyposażony w cyfrowe aparaty rentgenowskie oraz tomograf komputerowy i rezonans magnetyczny oddział diagnostyki obrazowej.

Od chwili przyjęcia do szpitala pierwszego pacjenta w jego nowoczesnym i rozbudowanym pionie gospodarczym działa kuchnia z tacowym systemem dystrybucji, pralnia i centralna sterylizatornia. Wraz z przeniesieniem do orzepowickiej lecznicy oddziałów dotąd mieszczących się w zabudowaniach zlokalizowanych przy ul. 3 Maja 18, Rudzkiej 13 i Powstańców Śląskich 27 wcale nie zakończył się proces inwestycyjny. Pomimo odczuwalnych niedoborów finansowych, w kolejnych latach powiększono i doposażono istniejące już oddziały oraz uruchomiono nowe. W 2002 roku swoje funkcjonowanie rozpoczął m. in. najnowocześniejszy w województwie śląskim 11-stanowiskowy oddział intensywnej terapii. W kolejnym roku przystąpiono do organizacji neurologii, kardiologii i urologii. Niepowodzeniem zakończyła się natomiast próba stworzenia w Orzepowicach oddziału neurochirurgicznego. Nadzorujący szpital uznał bowiem, iż nie znajduje uzasadnienia koncepcja powołania w tym samym subregionie tak wyspecjalizowanej jednostki, skoro analogiczna istnieje już w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 2 w Jastrzębiu-Zdroju. Wykluczył też możliwość przeniesienia jej do Rybnika. Po pełnym medycznym zagospodarowaniu obiektów nowej placówki dysponuje ona łącznie blisko 800 łóżkami i zatrudnia 1112 pracowników. Najliczniejszą grupę jej personelu stanowią pielęgniarki i pielęgniarze. Na początku 2016 roku w takim właśnie charakterze pracę świadczyło w niej łącznie 520 osób. Do bezpośredniego leczenia pacjentów oddelegowanych pozostawało 223 lekarzy. Obsługujących jednostkę pod względem administracyjnym i logistycznym pion niemedyczny liczył zaś wówczas 177 pracowników. 1 stycznie 2022r. zostały zlikwidowane oddziały laryngologii dziecięcej i dorosłych. Na oddział laryngologii dziecięcej została przeniesiona chirurgia dziecięca.

Obecnie Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 3 w Rybniku to jednostka o ponadregionalnym zasięgu, wychodząca naprzeciw oczekiwaniom wszystkich pacjentów. Najwyższej klasy aparatura, pełna i wiarygodna diagnostyka zapewnia naszym pacjentom szybki powrót do zdrowia.
Od 2005 roku posiadamy certyfikat ISO 9001:2000 w zakresie udzielania kompleksowych, wielospecjalistycznych świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

Dyrektorzy:
inż Kufel Ryszard,
dr Piecha Bolesław,
mgr Marquardt Mariusz Michał,
dr Gnot Roman Marek,
dr n med. Zejer Tomasz,
dr Gębarski Bolesław Andrzej,
dr Kasprzak Jerzy Edward,
mgr Wlizło Aniela,
mgr Mocha-Dziechciarz Bożena,
mgr Fica Ewa,
dr Madowicz Jarosław – obecnie.

J. Mokrosz, Służba zdrowia i opieka socjalna, [w:] Rybnik. Dzieje miasta i jego dzielnic, Tom II, red. Z. Hojka, B. Kloch, Rybnik 2017, s. 544-548.